Bron: GreenTechPower

Clervaux in het Groothertogdom Luxemburg is meer dan alleen het kasteel en de abdij. Het stadje is ook de thuisbasis van een Luxemburgse golfclub. Deze club werd opgericht in 1989 en vormt tevens de stek van het National Golf Centre in het land. Het bijzonder heuvelachtige terrein biedt een prachtig uitzicht, maar gaat gepaard met een aantal beperkingen bij het dagelijkse onderhoud. De Luxemburgse zerofytowetgeving is niet van toepassing op golfbanen, maar Clervaux trekt evenwel de kaart van een ‘eco-friendly’ golfbaan. De greens en de beregeningsinstallatie zijn dertig jaar oud, wat een aantal beperkingen op het gebied van onderhoud tot gevolg heeft. We hadden begin juli een gesprek met Jean-Paul Paggen, de greenkeeper van de club.

Clervaux ligt in het noordelijke deel van het Groothertogdom, op ongeveer 30 kilometer van Bastogne en Sankt-Vith. De Clervaux Golf Club strekt zich uit over een oppervlakte van bijna 80 hectare, waarvan 50 hectare gazon. De gronden zijn eigendom van de Luxemburgse staat, maar zijn ter beschikking gesteld voor golfdoeleinden. Het is een privébedrijf dat de infrastructuur beheert, terwijl het sportieve aspect toevertrouwd is aan een vzw. De gebouwen herbergen ook een hotel, dat tot 3 jaar geleden door de golfclub zelf beheerd werd, maar tegenwoordig verhuurd wordt aan een hotelgroep die actief is in het gebied. Clervaux telt zowat 350 leden, waarvan bijna de helft Luxemburgers zijn. De andere helft zijn Belgen. Jean-Paul Paggen is sinds het begin van 2017 verantwoordelijk voor het onderhoud en werkt voltijds voor Clervaux. Hij vervolgt: ‘Het is een zeer heuvelachtig terrein, waardoor het onderhoud niet altijd eenvoudig is, maar wat ook interessante speleigenschappen biedt voor de leden. We werken hier op greens die dertig jaar oud zijn en dus ook hun nadelen met zich meebrengen. Vanuit het oogpunt van de botanische samenstelling bijvoorbeeld: deze greens bevatten 95% straatgras. Ook de beregeningsinstallatie is 30 jaar oud. We beschikken dus niet over de laatste stand van zaken van de techniek. Mijn onderhoudsteam bestaat uit 5 voltijdse medewerkers, aangevuld met een freelancer die ons twee dagen per week komt helpen. Omdat hij hier vanaf het begin werkt, kent hij de knepen van het vak en het terrein en dat is een grote troef voor het dagelijkse beheer.’

Onderhoud blijft evolueren De Luxemburgse wetgeving volgt de Europese wetgeving, en de zerofytowetgeving is bijgevolg van toepassing op alle openbare groene ruimten. Jean-Paul vervolgt: ‘Een golfclub wordt evenwel beschouwd als een privéruimte, waarvoor zerofyto niet verplicht is, maar we hebben toch gekozen om deze richting mee uit te gaan. Praktisch gezien gebruiken we alleen fytoproducten als het absoluut noodzakelijk is en we willen ze op lange termijn volledig bannen. Op dit moment zijn we de enige ‘eco-friendly’ golfclub in Luxemburg. Daarnaast moet je ook weten dat Luxemburg zeer restrictief is ten aanzien van fyto’s, en dat veel producten niet worden goedgekeurd. Ook daarom is het dus noodzakelijk om andere oplossingen te zoeken. We werken samen met Frédéric Cahay, een externe consultant. Hij komt regelmatig op het terrein en helpt ons om deze zerofyto-aanpak zo goed mogelijk uit te voeren, mét behoud van een hoge speelkwaliteit voor onze leden. Wat de greens betreft, voeren we per maand één beluchting, twee verticuts en twee topdressings uit. In het begin stond er veel vilt op de greens en daarom voeren we elk jaar ook twee beluchtingen uit met grote holle tanden. Van tijd tot tijd worden deze beluchtingen aangevuld met een beluchting met lange, volle tanden om de drainagelaag te bereiken en verdere bodemverdichting tegen te gaan. Al deze werkzaamheden werpen vruchten af en we merken bijvoorbeeld minder problemen met oppervlaktewater op de greens tijdens de wintermaanden, terwijl de speelkwaliteit ook verbeterd is.’

Een beproefde werkorganisatie Op de Clervaux Golf Club zijn er meestal geen prijskampen tijdens de week, waardoor het mogelijk is om de onderhoudswerkzaamheden op eigen tempo uit te voeren tijdens de weekdagen. In het weekend worden de werkzaamheden ingepland in functie van de verschillende activiteiten op de kalender. ‘In principe voeren we zoveel mogelijk zelf uit op de baan en doen we enkel beroep op onderaannemers voor grotere werkzaamheden. Tijdens de wintermaanden houden we ons personeel bezig met snoei- en velwerkzaamheden. Soms huren we ook machines die we niet rendabel kunnen afschrijven binnen de club. Ik denk bijvoorbeeld aan een houtversnipperaar, die enkel op bepaalde tijdstippen gebruikt wordt. Wel beschikken we over alle noodzakelijke machines. De fairway-, greens- en pre-greensmaaiers zijn van het merk John Deere, terwijl de roughmaaier en de bunker rake van bij Toro komen. De John Deere machines worden aangekocht bij een Luxemburgse dealer, terwijl de Toro-machines uit België komen, aangezien het merk niet in Luxemburg vertegenwoordigd is. We proberen het aantal merken te beperken om het onderhoud van onze machines beter te kunnen beheren. We hebben ook een goed uitgeruste werkplaats die ons in staat stelt om de meeste onderhoudswerkzaamheden aan onze machines in eigen beheer uit te voeren.’

Watervoorziening geniet alle aandacht Door de zomerse temperaturen en het relatief droog weer is beregening onmisbaar geworden tijdens de zomermaanden. Volgens Jean-Paul een onderwerp dat steeds actueler wordt: ‘Ik denk dat dit aspect in de toekomst steeds belangrijker zal worden. Op de baan beschikken we over een beregeningsinstallatie die aangelegd werd samen met het terrein. We beschikken al over een geautomatiseerd beregeningssyteem voor de greens, de pre-greens en de tees. De fairways krijgen geen water. We beschikken wel over verschillende wateraansluitingen op het terrein, waardoor we ook draagbare sprinklers kunnen inzetten in noodgevallen. We werken enkel met oppervlaktewater, dat wordt verzameld in 2 vijvers verspreid over het terrein. In 2018 was het niveau sterk gedaald en dit jaar is niet beter door de weinige neerslag die we de afgelopen weken hebben gehad. We geven een minimum aan water per beregeningsbeurt, vooral omdat de green in zijn geheel al water krijgt. Een nieuw beregeningssysteem zou een grote stap voorwaarts zijn, maar de computer die ons systeem beheert, is al uitgerust met een regensonde, wat op zich een goede zaak is.’

Focus op een propere golfbaan voor de toekomst De Clervaux Golf Club trekt duidelijk de ‘eco-friendly’ kaart. Voor Jean-Paul Paggen blijft de grote uitdaging op het terrein om de najaars- en winterziekten te beheersen. Hij vervolgt: ‘We bevinden ons op een hoogte van 500 meter. Het seizoen begint hier later en stopt ook vroeger. Als een ziekte in november waargenomen wordt, is de kans groot dat deze ook tot in april blijft aanslepen. Dat moeten we beter proberen te controleren. We hebben ingezet op een nieuwe aanpak, met aangepaste methodes en de verzameling van zoveel mogelijk informatie. We zijn nog steeds aan het leren, maar ik ben ervan overtuigd dat deze methode werkt. Het is van belang om de ontwikkeling van de ziektes tegen te gaan en tegelijkertijd ook het gazon verder te versterken. Op clubniveau moeten we er echter voor zorgen dat we meer communiceren met onze leden. Als de baan er perfect bij ligt, is iedereen tevreden. Aan de andere kant, wanneer een ziekte de kop opsteekt, is het aan ons om de spelers beter te informeren over wat er gebeurt en waarom. Inzetten op een propere golf betekent ook keuzes maken!’