Bron: GreenTechPower

Het gebied waar golfbaan Henri-Chapelle ligt, wordt ook wel de ‘vallei met de zeventig bronnen’ genoemd. Drainage is dus een must op deze golfbaan, met overigens geweldige vergezichten. Sinds kort zwaait de jonge bedrijfsleider Cédric Lejeune hier de scepter. Omdat het onderhoud van een golfbaan steeds specialistischer wordt, is dit sinds 1 januari 2018 uitbesteed aan SBA Golf & Groen.

Golf & Hotel Henri-Chapelle is ontstaan doordat twee zakenmensen, Cees Jongmans en André Gijzen, in 1989 besloten om in de toenmalige 6-holesgolfbaan te investeren. ‘In eerste instantie puur als investering, daarna kregen we steeds meer hart voor het golfen zelf,’ zegt Pierre Janssen, zaakvoerder van het Nederlandse SBA Golf en Groen dat het baanonderhoud verzorgt bij Golf Henri-Chapelle. ‘SBA is al vanaf de beginperiode betrokken bij deze baan. In 1989 mocht SBA het geheel uitbreiden naar een 18-holesbaan.’ In die tijd verzorgde de directie zelf met haar personeel nog de baan. In 2006 werd eveneens door SBA een tweede 9-holesbaan aangelegd. In 2007 werd deze tweede baan uitgebreid tot 18 holes. In de jaren negentig werd de 9-holesbaan ‘La Chapelle’ aangelegd. De baan heeft nu met 45 holes een omvang van 110 hectare en is daarmee de op drie na grootste van België.

Drainage en putten
Bijzonder aan de golfbaan van Henri-Chapelle is dat de banen zeer ‘geaccidenteerd’ zijn. De hoogteverschillen bedragen maximaal maar liefst zestig meter. De grondsoorten zijn ook divers, van hele zware klei en leemgrond tot meer löss-achtige grondsoorten. Janssen: ‘En in die verschillende bodemlagen zitten dan ook nog eens heel veel watervoerende lagen. Het heet hier niet voor niets ‘de vallei met de zeventig bronnen’. Om de grasmat van alle fairways voldoende droog te houden, hebben we overal waar de grasmat onder natte omstandigheden te nat of vochtig bleef een drainagesysteem aangelegd. Hier en daar zie je in diepere gedeeltes van de baan, maar soms ook op hele hoge gedeeltes, dan ook putten die het overtollige water snel kunnen afvoeren. Je kunt zien dat het nu echt heel erg droog is na al die weken geen regen te hebben gehad. Sommige bronnen hier op de golfbaan staan nu leeg, dat maken we niet vaak mee.’ In de zomertijd is een automatische beregeningsinstallatie onmisbaar want het is belangrijk om het vochtgehalte in de bodem op het juiste peil te houden. Het wordt voortdurend gemeten en de gegevens worden opgeslagen in een EMS (Environmental Management Systeem). Janssen: ‘Het is niet alleen het vochtgehalte dat gemeten wordt, maar ook speeltechnische eigenschappen zoals de trueness, stimp en dergelijke. Elke week worden alle geregistreerde gegevens verwerkt. Verder wordt twee keer per jaar de cultuurtechnische kwaliteit van de baan bepaald.’ Al deze gegevens worden vervolgens in dit EMS ingevoerd. Ze vormen de leidraad voor het onderhoud en fungeren als stuurinstrument voor de vooraf gestelde onderhoudstargets.

Meer tijd voor managementtaken
Sinds 1 januari 2018 wordt het baanonderhoud dus uitgevoerd door SBA Golf & Groen uit het Nederlandse Susteren. Lejeune: ‘Ten eerste omdat wij als directie niet alles kunnen regelen, er is al veel te doen. En verder wordt baanonderhoud een steeds specialistischer beroep. Die specialistische kennis en expertise hebben wij eenvoudigweg niet. Het is iets duurder, maar dat weegt niet op tegen de voordelen. Zo kun je je richten op de andere managementtaken van de golfbaan en in ons geval ook nog het hotel. SBA beschikt over specialistische machines en een goede materieelservicedienst en heeft greenkeepers in dienst die regelmatig voor het groot onderhoud op Henri-Chapelle worden ingezet, dus de kwaliteit van de golfbaan is ook beter gegarandeerd.’ Een bijkomende reden om voor SBA te kiezen was dat het bedrijf bij alle uitbreidingen betrokken is geweest. Dat laatste onderstreept ook Paul Opheij, die de families Jongmans en Gijzen – die nog steeds eigenaars van Golf & Hotel Henri-Chapelle zijn – vertegenwoordigt. ‘SBA kent deze baan dus heel goed en de medewerkers weten precies hoe ze in elkaar zit en welke moeilijkheden je kunt tegenkomen.’
En met de moeilijkheden kunnen omgaan is heel belangrijk met maar liefst 1.200 sportieve, maar ook kritische leden. Daarmee heeft de baan een van de grootste ledenbestanden van alle golfbanen in België. De helft van de leden is afkomstig uit Duitsland. De baan ligt dan ook op een steenworp afstand van dit buurland. Lejeune: ‘De reden is dat het entreegeld in Duitsland een paar jaar geleden erg hoog lag. Inmiddels is dat verlaagd. Wij zijn commercieel als golfbaan, dus we moeten ook wat kunnen bieden.’

Mechanisatie
In 1989 werkte het eigen personeel van de familie vooral met Jacobsen-maaiers. Rond 2013 kwamen daar machines van Toro en John Deere bij. Sinds SBA het baanonderhoud verzorgt, is 90 procent van dit materieel vervangen door nieuwe toestellen. SBA verzorgt niet alleen het baanonderhoud, maar ook al het materieel daarvoor. Janssen: ‘Wij werken op deze golfbaan met John Deeretractoren en maaimachines van Toro. Zij waren natuurlijk ook een van de eersten die zelfrijdende maaimachines hadden, waarvan SBA er inmiddels een zevental op diverse golfbanen heeft lopen.’ Op Henri-Chapelle gebruiken ze geen autonoom rijdende maaimachines. ‘De fysieke toestand van de baan, met veel steile heuveltjes (soms hellingen van 10%), struiken en bomen is niet ideaal voor autonoom gestuurde maaiers.’
Zoals gezegd heeft SBA begin 2018 tevens het onderhoudspersoneel van de golfbaan overgenomen. In totaal onderhouden op Golf Henri-Chapelle acht greenkeepers de baan. Het greenkeepersteam in Henri-Chapelle wordt ondersteund door de materieelservicedienst van SBA bij het onderhoud en de reparatie van de aanwezige machines. Janssen: ‘In de onderhoudsloods van de golfbaan kunnen onze mechaniekers de machines repareren en onderhoud geven. Als het grotere reparaties betreft, dan nemen zij de machines mee naar Susteren waar we een gespecialiseerde werkplaats hebben. Daar wordt het materieel onderhouden van alle 18 golfbanen die door SBA verzorgt worden. Onze andere specialiteit is het uitvoeren van renovaties op golfbanen. Recente voorbeelden daarvan zijn Rinkven International Golf Club en Golf Club d’Hulencourt.’

Aangepaste machines
Omdat de baan in Henri-Chapelle veel stukken met een hellingsgraad van 5 à 6% heeft en hier en daar zelfs heuveltjes richting de 10%, zijn alle machines aangepast. Janssen: ‘We hebben ze zo gemaakt dat ze voldoende tractie hebben om ook deze hele steile heuveltjes aan te kunnen.’ Een ander moeilijk punt aan deze baan zijn zoals gezegd de watervoerende lagen. Extra lastig is volgens de SBA-directeur dat deze lagen ook nog eens kunnen verschuiven in de loop der jaren, met als gevolg dat je op die locaties opeens een heel ander beleid dient toe te passen, bijvoorbeeld drainage in plaats van beregening.
Natuurlijk is ook Golf & Hotel Henri-Chapelle bezig met de omschakeling naar het ‘chemische middelen-vrije’ tijdperk dat in de nabije toekomst ingaat. Lejeune: ‘We werken al met zeewier en met wetting agents (waterverdelers), waarmee we het water in drogere omstandigheden zowel verticaal als horizontaal vasthouden.’ Onder natte omstandigheden zijn er waterverdelers beschikbaar die een teveel aan water afvoeren in de bodem, de zogeheten penetranten. Waterverdelers hebben zowel een preventieve als een curatieve werking voor droogteplekken (dry patch) en reduceren het aantal natte en droge plekken. Janssen: ‘Dit voorkomt het verharden van de bodem en het ontstaan van waterafstotende gedeeltes.’ Volgens Janssen geldt voor alles ‘meten is weten’.‘Dat geldt op een golfbaan zowel voor de tees als de greens. We houden de mat continu op een vochtgehalte tussen de 15 en 20%.’ De fairways worden nog niet beregend op deze golfbaan. Lejeune grapt: ‘Dat doen we zodra we daar subsidie voor krijgen van de overheid.’

Meer synergie tussen banen
Volgens Janssen zal het overigens nog een hele klus worden om volledig chemievrij te werken. ‘Dat wordt nog lastig, wat je overigens van alle greenkeepers in Europa hoort. Naast alle natuurlijke middelen en managementtools die je hebt, doen wij als baanonderhoudsbedrijf veel proeven met grassoorten. Zo zaaien wij door met soorten die resistenter zijn tegen schimmels en ziektes.’ Momenteel heeft Henri-Chapelle nog veel straatgras (Poa annua) in de greens, waardoor deze veel gevoeliger zijn voor schimmels en ziektes.
De komende tijd gaat de directie van de baan verder nadenken over het plaatsen van insectenhotels en het inzaaien van enkele rough-gedeeltes met bloemen- en kruidenmengsels. SBA verzorgt sinds 2007 overigens ook het baanonderhoud van golfbaan International Golf Maastricht die in 2012 overgenomen is door de families Jongmans en Gijzen. Deze grensoverschrijdende golfbaan op de Dousberg telt 36 holes op in totaal 100 hectare terrein. Ze is overigens ook aangelegd door SBA. Lejeune: ‘Wat wij dus willen, is meer synergieën ontwikkelen tussen de beide golfbanen, zodat we zowel de kwaliteit als de service op een hoog niveau houden.’